Yeni torba yasayla vergi ve sosyal güvenlikte dönüm noktası

Manisa’da ekim ayı asayiş ve güvenlik konuları değerlendirildi

İçeriği Görüntüle

Sosyal Güvenlik Uzmanı Yavuz Kurt, TBMM’ye sunulan 36 maddelik yasa teklifi ile vergi ve sosyal güvenlik alanında önemli değişikliklerin amaçlandığını, vergilendirme kapsamının genişletilmesi, kayıt dışılıkla mücadelede etkinliğin artırılması ve sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği için finansal yapısının güçlendirilmesi gibi hedeflere odaklanıldığını belirtti. Vergi ve prim affıyla ilgili spekülasyonlara da değinen Kurt, ilgili bakanlıklar nezdinde böyle bir hazırlığın henüz olmadığını da sözlerine ekledi.

Vergi ve prim affı yok
Vergi ve SGK borçlarının yapılandırılmasıyla ilgili son düzenleme 2023 Mart ayında yapıldı. Son dönemde bankacılık sektöründe takibe dönüş oranının artmasıyla birlikte BDDK 2024 Eylül ve 2025 Temmuz aylarında, ihtiyaç kredileri ile bireysel kredi kartlarına yeniden yapılandırma imkânı sağlamıştı. Torba yasada vergi ve sigorta primleri içinse bir yapılandırma düzenlemesi bulunmuyor. Ancak finansal istikrar ve bütçe dengeleri göz önünde bulundurularak kısa vadede gündeme geleceğini düşünüyoruz.

Torba yasa neler getiriyor?
Birçok maddesinin 01.01.2026 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Yasa teklifi ile mesken gelirlerinde kira istisnası kaldırılıyor, bazı işletme ruhsatlarına yıllık harç getiriliyor, sosyal güvenlik prim oranları ve doğum hariç sigorta borçlanma maliyetleri artıyor, bazı SGK teşvikleri sonlandırılıyor, BES’te devlet katkısı değişiyor.

SGK prim oranı artıyor
İşveren ve çalışanlardan alınan malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı yüzde 20’den yüzde 21’e yükseltiliyor. Bu 1 puanlık prim artışı yüzde 11 olan işveren hissesine ilave edilerek işveren prim hissesi yüzde 12 olacak. Böylelikle toplamda işçi ve işveren hisseleri ile birlikte yüzde 37,75 olan sigorta prim oranı yüzde 38,75 olarak uygulanacak.

Kira gelirlerinde vergi istisnası kalkıyor
Konut sahiplerinin yıl içinde elde ettikleri kira gelirleri için uygulanan 47 bin TL (2025 yılı için) tutarındaki istisna uygulaması kaldırılıyor. Bu istisna sadece sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanların Türkiye sınırları içerisinde sahibi oldukları meskenlerden elde ettikleri kiralar için uygulanacak.

Değerinden düşük gösterilen emlak satışında ceza artıyor
Gayrimenkullerin gerçek bedelinden daha az matrah beyan edilerek alış, satışının yapıldığının tespiti halinde tapu harç bedeli üzerinden uygulanan yüzde 25 vergi ziyaı cezası yüzde 100’e çıkarılacak. Ayrıca devir ve iktisap bedelleri de emlak vergisi değerinden az olamayacak.

Gayrimenkullerin devir iktisap bedelleri değişiyor
Mevcut uygulamada bir gayrimenkul edinirken veya devrederken alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı binde 20 olmak üzere toplamdayüzde 4olarak tahsil edilen tapu harcı, beyan edilen gerçek devir ve iktisap bedeli üzerinden hesaplanıyor. Yeni düzenlemeyle devir ve iktisap bedelleri emlak vergisi değerinden az gösterilemeyecek.

Teşviklerde indirime gidiliyor
İşverenlere uzun yıllardır sağlanan 5 puanlık sigorta işveren hissesi indirim oranı 2025 Şubat ayından itibaren imalat sektörü hariç 4 puana indirilmişti. İmalat sektörü için bu teşvik 2026 sonuna kadar 5 puan olarak uygulanmaya devam edilecek olup Kanun teklifi ile imalat sektörü dışında kalan sektörlerde bu indirim 2 puana düşürülüyor.

Bağ-Kur prim teşviki sonlandırılıyor
Kanun teklifi ile ilk defa sigortalı olan genç girişimciler (18-29 yaş arası) için 1 yıl süre ile uygulanan Bağ-Kur prim teşviki sonlandırılacak. Böylelikle bu kişilerde ilk bir yıl için sigorta primi ödeyecekler.

İsteğe bağlı sigortalı olanların primleri de artacak
Günümüzde isteğe bağlı sigorta için yüzde 32, Ek-5 (tarım işçileri) için yüzde 34,5, ticari taksi, dolmuş v.b. şoförleri için yüzde 32,5 ve ev hizmetlerinde 10 günden az çalışıp hizmetlerini 30 güne tamamlamak isteyenler için yüzde 32,5 olan prim oranları da yüzde 1 artırılıyor.

Sigorta prim tavanı yükseltiliyor
Hali hazırda asgari ücretin 7,5 katı olarak uygulanmakta olan sigorta primi tavanı asgari ücretin 9 katına çıkarılacak. Böylelikle yüksek gelir elde edenlerin işverenleri ve kendilerinin ödeyecekleri prim tutarları da artmış olacak.

Hizmet borçlanması maliyeti artıyor
Askerlik, avukatlık stajı, hekimlerin fahri asistanlık, memurların aylıksız izin süreleri, tutukluluk, gözaltı, grev, lokavt ve kısmi süreli çalışmalar gibi hizmet borçlanmaları için yüzde 32 olarak hesaplanan ödenecek prim tutarı artık doğum borçlanması hariç diğer hizmet borçlanmalarında prime esas günlük kazancın yüzde 45’i üzerinden hesaplanacak. Bu durumda 2025 yılı için günlük borçlanma maliyeti 277 bin TL iken 390,08 TL’ye çıkacak. Gerek yapılacak yasal düzenleme gerekse 2026 asgari ücret artışı göz önünde bulundurularak borçlanma yapacak olanların elini çabuk tutması önem taşıyor.

BES’te devlet katkısı değişiyor
Güncel uygulamada katılımcıların bireysel emeklilik sistemine her ay ödedikleri katkı paylarının yüzde 30’u Devlet Katkısı olarak birikimlerine ekleniyor. Yasa teklifi ile bu tutarı yüzde 50’ye kadar artırma ya da sıfıra kadar indirme için Cumhurbaşkanına yetki verilmekte. Böylelikle BES’te Devlet Katkısı yüzde 45’e kadar çıkarılabilecek yahut sıfıra kadar indirilebilecektir.